Navigation – Plan du site

AccueilDocumentsCommuniqués de presse2017Waterbeheer in Brussel: kennis ve...

2017
111

Waterbeheer in Brussel: kennis vergaard via de langdurige gegevensreeksen van het gewestelijk telemetriesysteem Flowbru

Notes de la rédaction

Dit is het persbericht over het artikel van Nicolas de Ville en Michel Verbanck, gepubliceerd op 22 mei 2017.

Rioleringen maken een even essentieel als discreet deel uit van de stedelijke infrastructuur. We merken ze meestal enkel op wanneer er iets mis mee is: ze storten in omdat ze te oud zijn, ze stromen over na een intens onweer, de waterzuiveringsinstallatie doet het even niet meer… We merken ze ook nog op als we de impact van hun renovatie op onze waterfactuur ontdekken. De werkzaamheden rond het onderhoud van de rioleringen of het bouwen van stormbekkens behoren ook tot die grote projecten die de stad steeds weer pijnlijk doet inzien hoe afhankelijk ze is van haar ondergrondse infrastructuur.

De uitdagingen waarmee het waterbeheer in Brussel wordt geconfronteerd zijn talrijk en gevarieerd: overstromingen vermijden nu de ondoordringbaarheid van de bodem almaar groter wordt, de vervuiling van de rivieren beperken... en het beheren van een rioleringsnetwerk dat meer dan een eeuw geleden ontworpen en/of gebouwd werd. In die tijd was dat netwerk gebouwd met één hoofddoel: het onwelriekende en vuile afvalwater dat de groeiende stad produceerde af te voeren via elke, op dat ogenblik beschikbare waterweg. Zo werden vele kleine waterloopjes overdekt en omgevormd tot rioolwatercollectoren.

Vandaag is dat de erfenis die we moeten beheren. Een erfenis die niet zo goed aangepast is aan een meer respectvol milieubeheer. De natuurlijke en kunstmatige hydrografische netwerken zijn zo in elkaar verstrengeld geraakt dat ze moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. Dit is niet zonder gevolgen voor bepaalde infrastructuren. Zo zijn waterzuiveringsinstallaties ontworpen om gepollueerde wateren te reinigen. Bij een toestroom van minder vervuilde wateren, zoals regenwater, verliezen ze veel van hun doeltreffendheid.

Het is dus begrijpelijk dat een betere kennis van wat er precies in de riolering stroomt een essentiële voorwaarde is voor een efficiënt beheer ervan. Daarom ook bieden de gegevens verzameld over een lange perioden door Flowbru - het netwerk voor het kwantitatief toezicht op het oppervlakte- en het afvalwater, en voor de neerslagmeting binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - een reële kans om meer te leren over het Brussels hydrografisch systeem.

Nummer 111 van Brussels Studies synthetiseert wat we kunnen leren uit de analyse van deze gegevens door Nicolas de Ville, bio-ingenieur en Michel Verbanck, burgerlijk ingenieur, beiden werkzaam aan de Faculté polytechnique de l’Université libre de Bruxelles. Ze hebben zich vooral gericht op een van de collectoren die instaan voor de afvoer van het rioolwater naar het waterzuiveringsstation Brussel Noord. Hier zorgt een zogenaamd “overstort” - een noodopening waarlangs het teveel aan water kan ontsnappen bij hevige toestroom - ervoor dat het afvalwater rechtstreeks in de Zenne wordt gestort, zonder langs de waterzuiveringsinstallatie te passeren. Dit overstorten vindt blijkbaar zeer geregeld plaats en hypothekeert zo in grote mate de verwachtte verbetering van de waterkwaliteit na de ingebruikname van deze waterzuiveringsinstallatie. Beide ingenieurs hebben dan ook getracht om de factoren die verantwoordelijk zijn voor de toename van deze vervuilende gebeurtenissen beter te begrijpen via een diepgaande analyse van de gegevens van Flowbru.

Het eerste gegeven dat ze ontdekten was de infiltratie van parasitair helder water in het rioleringsnetwerk. Deze infiltratie is maximaal in de winter. We zouden het rioleringsnetwerk ten dele kunnen ontlasten door ervoor te zorgen dat dit parasitair water er niet meer in infiltreert (door de collectoren beter af te dichten, bijvoorbeeld) en het eerder afgevoerd wordt via beken en rivieren. De daling van het aandeel aan - te schoon - parasitair water zou rechtstreeks bijdragen aan het beter functioneren van het waterzuiveringsstation. Maar deze infiltratie draagt wel bij tot de zelfreiniging van de riolering. Als die zelfreiningscapaciteit vermindert, kan dit mogelijk mee zorgen voor een verhoogde vervuiling van de riolering door een accumulatie van sedimenten.
Blijkt nu dat de tweede factor die aan de basis ligt van de verhoging van de rechtstreekse lozingen in de Zenne precies de accumulatie van sedimenten is. Door middel van diverse convergerende analyses tonen de onderzoekers aan dat de laag sedimenten op de bodem van de bestudeerde collector nu vijf keer dikker is dan medio jaren 1980. Uiteraard vermindert dit aanzienlijk de capaciteit van de collector en bevordert het de verzadiging van het rioleringsnetwerk.

Uit de studie blijkt dus duidelijk dat de reële integratie van nieuwe infrastructuur (riolering, stormbekkens), de renovatie van het rioleringsnetwerk, maar ook het regelmatig onderhoud van de collectoren en de rehabilitatie van de natuurlijke stroom van het water de beste oplossingen zijn om tot een meer efficiënt en duurzaam waterbeheer te komen.

Om dit artikel te citeren
Nicolas de Ville en Michel Verbanck, “Waterbeheer in Brussel: kennis vergaard via de langdurige gegevensreeksen van het gewestelijk telemetriesysteem Flowbru”, Brussels Studies [Online], Algemene collectie, nr. 111, 22 mei 2017. URL: https://brussels.revues.org/1523
Contact
Benjamin Wayens, redactiesecretaris: bwayens[at]brusselsstudies.be

Rechercher dans OpenEdition Search

Vous allez être redirigé vers OpenEdition Search