Navigation – Plan du site

AccueilDocumentsCommuniqués de presse2017Van “grote voetgangerszone” tot s...

2017
115

Van “grote voetgangerszone” tot stadsproject: troeven en uitdagingen voor het Brusselse stadscentrum

Synthesenota BSI

Notes de la rédaction

Dit is het persbericht over het BSI synthesenota van Michel Hubert, Eric Corijn, Julie Neuwels, Margaux Hardy, Sofie Vermeulen en Joost Vaesen, gepubliceerd op 11 september 2017. Lees het artikle.

Sinds 29 juni 2015 zijn de Centrale Lanen van het De Brouckèreplein tot het Fontainasplein autovrij. Het voetgangersproject, dat sinds het einde van de jaren 1990 bestudeerd en in 2012 aangekondigd werd, is ongetwijfeld het grootste stadsproject van de voorbije tien jaar in het Brusselse stadscentrum. Het ontstond in de context van de aanslagen in Parijs (en de daarop volgende "lockdown" van Brussel) en Brussel en de sluiting van meerdere tunnels rondom de Vijfhoek. Zowel het project als de voorlopige uitvoering krijgt heel wat kritiek te verduren wegens de impact op de mobiliteit, de levenskwaliteit in de omliggende wijken, de omzet van bepaalde handelaars en het gebrek aan publiek overleg.

De Brusselse voetgangerszone is echter meer dan enkel een herinrichting van de openbare ruimte: ze is verweven met meerdere aspecten en ruimtelijke schaalniveaus van de structurering van de stad. Bovendien biedt ze belangrijke troeven voor het stadscentrum, maar ook voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) en de Brusselsese metropool. Wil het project inzetten op de toekomst, is een constructief debat nodig dat voorbijgaat aan de polemiek, inzet op het ruimere gebied dan enkel de Brusselse voetgangerszone. Vanuit die invalshoek bundelen de onderzoekers van het Brussels Studies Institute de krachten in het kader van het Brussels Centre Observatory (BSI-BCO), een interuniversitair en interdisciplinair observatorium dat de ontwikkeling van het Brusselse stadscentrum bestudeert en ondersteunt. Het coördinatieteam van het BSI-BCO (Eric Corijn, Michel Hubert, Julie Neuwels, Margaux Hardy, Sofie Vermeulen en Joost Vaesen) vat in nummer 115 van het wetenschappelijk tijdschrift Brussels Studies de eerste onderzoeksactiviteiten samen, op basis van de bijdrage van een twintigtal onderzoekers. De volledige nota’s kan je raadplegen op de website van het BSI-BCO.

Ervaringen uit binnen- en buitenland tonen dat voetgangerszones de openbare ruimte fundamenteel en in positieve zin kunnen transformeren, door hun impact op sociale, economische, ecologische en culturele aspecten. Toch benadrukken de onderzoekers dat het succes van dergelijke projecten niet eenvoudig is, o.a. door de institutionele versnippering, de machtsverhoudingen, tekortkomingen in de aangewende beleidsinstrumenten of onduidelijke doelstellingen.

Op basis van een aantal vaststellingen uit de wetenschappelijke literatuur en specifieke kennis over de Brusselse casus licht hun synthesenota de vier hoofduitdagingen en debatten toe waarmee de herinrichting van het stadscentrum wordt geconfronteerd. Volgens hen is het nodig om (1) het ruimtelijk ontwerpplan aan te vullen met het immateriële: dat kan door de verschillende sferen van de omgeving te verduidelijken maar ook de bestaande sociale, commerciële en artistieke activiteiten in het stadscentrum, en meer bepaald in de Brusselse voetgangerszone meer richting te geven; (2) het stadsproject in te bedden in een meerschalige stadsvisie en beter te verbinden met de verschillende (lokale, gewestelijke en metropolitane) plannen rond mobiliteit, milieu, huisvesting, handel, ...; (3) de krachten meer te bundelen rond het stadsproject door betere en kwalitatieve informatie en communicatie maar ook participatie en coproductie; (4) de verwachtte paradigmaverschuiving ingzet door de voetgangerzone beter toe te lichten en het openbaar debat rond de onderliggende stadsvisie te openen, maar ook zo snel mogelijk over te gaan tot de uitvoering van het voetgangersproject.

Gezien de omvang van het project en de vele uitdagingen, actoren, instrumenten en actieschalen dient het beheer van dit grote stadsproject volgens de coördinatoren van het observatorium dringend verbeterd te worden. Ze dringen in het bijzonder aan op de invoering van een transversale operationele structuur in de schooten van de stad, die gecoördineerd wordt door een "intendant" met een erkende legitimiteit en autoriteit; de organisatie van gestructureerd overleg met lokale actoren; en de oprichting van een "kwaliteitskamer" die bestaat uit erkende experts en vertegenwoordigers van de verschillende betrokken beleidsniveaus (Stad, Gewest, Beliris, ...) en toeziet op realiseren van de doelstellingen en de kwaliteitsvolle uitvoering van het project.

Deze methode wordt al meer dan tien jaar met succes toegepast in vele Europese steden, zoals Amsterdam, Antwerpen en Zürich. Waarom dus ook niet in Brussel? Als iedereen zijn steentje bijdraagt, zijn de recente politieke veranderingen in de Stad misschien een kans om dit absoluut noodzakelijke renovatieproject in het Brusselse stadscentrum een nieuwe impuls te geven ...

Om dit artikel te citeren
Michel Hubert, Eric Corijn, Julie Neuwels, Margaux Hardy, Sofie Vermeulen et Joost Vaesen, “Van “grote voetgangerszone” tot stadsproject: troeven en uitdagingen voor het Brusselse stadscentrum”, Brussels Studies [Online], Synthesenota's, nr. 115, 11 september 2017. URL: http://brussels.revues.org/1557
Contact
Benjamin Wayens, redactiesecretaris: bwayens[at]brusselsstudies.be

Rechercher dans OpenEdition Search

Vous allez être redirigé vers OpenEdition Search